Zachowanie chwalebne, pilność zadowalająca, a porządek zewnętrzny niedbały - taki sposób oceniania w szkołach funkcjonował jeszcze na początku XX wieku. Oceny dotyczyły zachowania, pilności, postępu i porządku zewnętrznego, a każdej z tych kategorii było po pięć stopni.
Dziś niektóre z nich mogą wywoływać uśmiech na twarzy, ale wtedy traktowano je z pełną powagą.
- Zamiast świadectwa dostawało się zawiadomienie szkolne - opowiadał nam w 2013 roku, przy okazji jubileuszu miejscowej szkoły Mirosław Kacperski i pokazywał dokument swojego wuja Piotra Kacperskiego, który w 1918 roku uczęszczał do szkoły ludowej jednoklasowej pospolitej mieszanej w Gomulinie (wówczas pisano jeszcze Gomólinie).
Zeszyty często obłożone były gazetami, aby chronić je przed zniszczeniem lub poplamieniem. W książkach operowano jeszcze starymi jednostkami wag, miar i ceny.
W zadaniach matematycznych często były kopy, wiorsty, funty, sążnie. Inaczej brzmiały także tytuły książek. I tak np. uczniowie mieli do dyspozycji "Zbiór zadań arytmetycznych z krótkiemi wskazówkami metofycznemi", do religii "Obszerniejszą historję świętą albo biblijną Starego Testamentu do użytku szkolnego i domowego", a do chemii "Krótką naukę o ciałach przyrody martwej, ich własnościach, przemianach i znaczeniu".
Autorzy w podpisie wymieniali wszystkie pełnione przez siebie funkcje. Np. w podręczniku do religii, podpisany jest ks. T. Kowalewski, prałat katedry płockiej, kustosz muzeów: djecezjalnego i katechetycznego, profesor seminarjum duchownego, były prefekt gimnazjów męskiego i żeńskiego oraz Szkoły Miejskiej w Płocku.
W książce od języka polskiego można było przeczytać m.in. "Dziesięcioro przykazań Polaka", a wśród nich: "Nie będziesz miał kraju milszego nad ojczyznę swą, nie będziesz przynosił wstydu imieniowi Polaka czynem nieszlachetnym, nie okradaj swego narodu i rodziców przez lenistwo, marnowanie czasu, zdrowia i zdolności oraz nie zabijaj siebie trucizną alkoholu i tytoniu, a młodszych złym przykładem".
Ponadto wszystkie książki przed wydaniem musiały być najpierw zatwierdzone przez niemiecki dział prasowy.
***
Szkoła Podstawowa w Gomulinie (gmina Wola Krzysztoporska) w 2013 roku obchodziła 150. rocznicę istnienia.
Na początku dzieci uczyły się w dworskiej owczarni. Po pewnym czasie na działce, wydzielonej z należności serwitutowych uwłaszczonych chłopów, powstał drewniany budynek z jedną izbą.
Pierwsze elementarze trafiły do szkoły dzięki inicjatywie właściciela dworu, Wawrzyńca Prusa Wiśniewskiego, który sprowadził je z Warszawy.
Niestety, za udział w powstaniu styczniowym został on zesłany na Syberię, a jego majątek przejął carski generał. Po poważnym pożarze zabudowań konieczne było wybudowanie nowej szkoły w 1898 roku. Wówczas do placówki uczęszczało 34 uczniów. Jedną z nauczycielek była Helena Sałkowska.
W latach 20. XX wieku uczniowie mieli do dyspozycji oprócz drewnianego budynku, także przylegającą do niego stodołę, drewniany wychodek oraz murowaną oborę. Do 1918 roku szkoła miała status szkoły jednoklasowej, do 1936 roku trzyklasowej, a następnie uzyskała czteroklasowy stopień organizacyjny.
Ostatecznie drewniany budynek przetrwał do początku lat. 60. W 1961 roku podjęto decyzję o budowie nowej, dużej placówki, którą zakończono 12 miesięcy później.
Placówkę rozbudowano 1998 roku, a następnie przeprowadzono generalny remont starej części.
- Teraz szkoła wygląda zupełnie inaczej, nie ma nawet porównania - wspominał w 2013 roku Mirosław Kacperski, który uczęszczał do podstawówki w latach 1975-84. W 2009 roku podjęto decyzję o budowie nowoczesnego kompleksu: przedszkola, gimnazjum i sali gimnastycznej.
Bohaterka Senatorium Miłości tańczy 3
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
