Naukowcy z UW opracowali nowe mapy Drogi Mlecznej [ZDJĘCIA]

- Nasze najnowsze mapy ujawniają nowe, ekscytujące oblicza Galaktyki - mikrofalową poświatę wokół Centrum Galaktyki oraz zimny gaz, który uprzednio nie był obserwowany – powiedział prof. dr hab. Krzysztof M. Górski, jeden z liderów zespołu naukowego misji PLANCK z laboratorium NASA Jet Propulsion Laboratory w Pasadenie oraz Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Czytaj także: Laureat Pokojowej Nagrody Nobla odwiedzi Uniwersytet Warszawski

Mikrofalowe mapy całego nieba zdominowane są przez „zamglone" pasmo Drogi Mlecznej i kryją niewyjaśnioną obecnie poświatę, której istnienie sugerowano już uprzednio na podstawie analizy obserwacji wykonanych przez misje NASA WMAP.

Mikrofalowa poświata wyłania się z obszaru wokół Centrum Galaktyki i wygląda podobnie do światła emitowanego przez elektrony przyspieszane w polach magnetycznych. − Jesteśmy jednak zaskoczeni, bo emisja ta charakteryzuje się innym rozkładem energii, o intensywności szybciej rosnącej w stronę fal krótkich, w porównaniu z innymi obszarami Galaktyki – komentuje profesor Górski.

Wśród proponowanych wyjaśnień tego zjawiska warto wymienić m.in. zwiększone tempo wybuchów gwiazd supernowych w tych rejonach Galaktyki, galaktyczne wiatry, skolimowany wypływ materii napędzany przez centralną masywną czarną dziurę, jak również anihilację cząstek ciemnej materii. Ciemna materia stanowi mniej więcej czwartą część masy Wszechświata, ale jej fizyczna natura pozostaje dotychczas niezrozumiała. Jednak, jak dotąd, żadne z tych wyjaśnień nie zostało potwierdzone i kwestia interpretacji poświaty pozostaje otwarta.

Druga nowa mapa utworzona na podstawie obserwacji satelity PLANCK pokazuje rozkład molekularnego gazu, tlenku węgla, i jest pierwszą tego rodzaju mapą całego nieba. − Tlenek węgla jest składnikiem zimnych obłoków gazowych, które wypełniają Drogę Mleczną i inne galaktyki. Obłoki te, zawierające głównie molekularny wodór, stanowią rezerwuary materii, w których rodzą się nowe gwiazdy – kontynuuje profesor Górski.

Zobacz koniecznie: Jeszcze przez rok drugi kierunek studiów będzie bezpłatny

Molekularny wodór emituje niewiele promieniowania jest więc trudnym obiektem do obserwacji. Tlenek węgla, który powstaje w podobnych warunkach fizycznych – w zimnych, gęstych obłokach gazowych – dużo łatwiej emituje promieniowanie i, mimo że jest obecny w znacznie mniejszych ilościach niż molekularny wodór, łatwiej go zaobserwować. Dlatego astronomowie na podstawie obserwacji tlenku węgla dokonują identyfikacji obszarów formowania się nowych gwiazd.

Przeglądy obserwacyjne realizowane za pomocą naziemnych radioteleskopów są niezwykle czasochłonne i dlatego koncentrują się zwykle na obszarach nieba, w których obłoki molekularnego tlenku węgla były już obserwowane wcześniej. − Satelita PLANCK obserwuje w trakcie swojej misji cale niebo i pozwala astronomom odkrywać tlenek węgla tam, gdzie nie spodziewaliśmy się go znaleźć – dodaje profesor Górski.

Codziennie najświeższe informacje z Warszawy na Twoją skrzynkę. Zapisz się do newslettera!