Alfabet Piotrkowski: Koleje piotrkowskiego dworca i wąskotorówki do Sulejowa

Dziś, choć jeszcze nie do końca zagospodarowany, piotrkowski dworzec to powód do dumy PKP, przedstawiany jako przykład udanego połączenia tradycji oraz historii z nowoczesnością i funkcjonalnością. Nie tylko dlatego dworca - niegdyś Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej - nie może zabraknąć w naszym Alfabecie Piotrkowskim.
Zabytkowa XIX-wieczna budowla dzięki remontowi wartemu ponad 17 mln złotych odzyskała dawny blask i wygląd godny historii obiektu. Bo piotrkowski dworzec, choć na początku planowany tylko jako stacja Piotrków, odegrał ważną rolę w rozwoju i roli miasta oraz regionu.

Stwórz z nami Alfabet Piotrkowski

Sam budynek dworca powstał w 1846 roku. W uroczystym oddaniu obiektu jesienią 1846 roku wziął udział namiestnik Królestwa Polskiego Iwan Paskiewicz.

Pasażerowie nie mogli sobie wyobrazić lepszej lokalizacji swojej stacji - dworzec był między głównymi miejskimi ulicami, obok spacerowiczów kusił ogród kolejowy, od Rynku Trybunalskiego był przysłowiowy rzut beretem.
Ta sama lokalizacja dla stacji towarowej była utrudnieniem i ograniczeniem rozbudowy - ostatecznie, nowa stacja towarowa powstała na południe od pasażerskiej.

Aktualny kształt dworzec zyskał po remoncie prowadzonym w latach 1915-1922 - była to odbudowa po pożarze obiektu w 1914 roku. Dziś zabytkowe i urokliwe, wtedy praktyczne żeliwno-drewniane zadaszenie peronów powstało w 1894 r. Razem z peronami czeka teraz na obiecany przez PKP remont.

Choć o piotrkowskim dworcu nie kręcono filmów, jak o tym w Koluszkach, to jednak jego dawny wygląd zachował się na taśmie kilku produkcji.

Na dworcu kręciło się parę ekip, m.in. to tu Stanisław Różewicz realizował zdjęcia do swojego dramatu wojennego "Świadectwo urodzenia", tu również kręcił swoją nowelę ,,Piwo". Na dworcu powstawały zdjęcia m.in. do serialu ,,Jan Serce", wokół dworca biegał Jacek Braciak, jeden z bohaterów ,,Uprowadzenia Agaty" Marka Piwowskiego.

O ile dworzec w Piotrkowie otworzył nowy etap w swojej historii, to do losów kolejki wąskotorowej Piotrków - Sulejów już nic się nie da dopisać. W naszym alfabecie litera W oznacza więc.. wspomnienie o wąskotorówce.
Projekt budowy Piotrkowskiej Kolei Dojazdowej wzorowano na wykorzystywanej na Bugaju pod Piotrkowem kolejki do przewozu gliny. Nowy rodzaj transportu miał obniżyć cenę wapna, był także konieczny ze względu na zły stan drogi do Sulejowa. W marcu 1902 powstały tory z Przygłowa do fabryki na Bugaju, a w maju odcinek od Starostwa do stacji towarowej kolei warszawsko-wiedeńskiej. W sierpniu 1902 odbył się przejazd próbny, a 1 stycznia 1903 uruchomiono stały ruch towarowy i pasażerski.

Sto lat później na symboliczną, ostatnią przejażdżkę kolejką przyszły tłumy - seniorzy kiedyś dojeżdżający nią do Sulejowa oraz 30-latkowie, dla których była atrakcją dzieciństwa. Ruch pasażerski zawieszono już w 1986 roku, towarowy w 1989. W 2005 rozebrano tory na odcinku Starostwo - Bugaj Piotrkowski, w 2006 na odcinku Bugaj Piotrkowski - Sulejów Pilica.